کالیبراسیون انواع ظروف حجمی فرایندی است که با هدف تعیین میزان انحراف یا خطای اندازه‌گیری انواع ظروف حجمی تک نشان و مدرج از قبیل: بورت، پیپت، استوانه مدرج، پیکنومتر، بالن و ارلن . . . انجام می‌شود.

کالیبراسیون انواع ظروف حجمی با استفاده از روش‌های مرجع، مانند وزن‌سنجی با آب مقطر در دمای کنترل‌شده، انجام می‌شود تا با اندازه‌گیری دقیق حجم مایع در شرایط استاندارد اطمینان حاصل شود که حجم نمایش‌داده‌شده با حجم واقعی مطابقت دارد و دستگاه‌ها نتایج قابل اعتماد و صحیح ارائه می‌دهند.

آزمایشگاه کالیبراسیون نیکوفارمد با بهره‌گیری از تجهیزات دقیق و پرسنل متخصص، خدمات کالیبراسیون انواع ظروف حجمی تک‌نشان و مدرج از قبیل بورت، پیپت، استوانه مدرج، پیکنومتر، بالن و ارلن را با رعایت کامل الزامات استاندارد ISO/IEC 17025 ارائه می‌دهد. این فرآیند تحت شرایط محیطی کنترل‌شده شامل دما، رطوبت، فشار و تهویه استاندارد انجام می‌شود تا دقت و قابلیت ردیابی نتایج به مراجع بین‌المللی تضمین گردد.

استفاده از روش‌های مرجع بر پایه وزن‌سنجی با آب مقطر، اعمال تصحیحات مربوط به چگالی، ضریب انبساط حرارتی و ضریب شناوری هوا، بخشی از رویکرد علمی و دقیق این آزمایشگاه در ارائه گواهی‌های معتبر کالیبراسیون است که به ارتقاء سطح اطمینان و انطباق با الزامات ممیزی‌ها و سیستم‌های تضمین کیفیت کمک می‌کند.

جهت دریافت خدمات و مشاوره رایگان با نیکوفامد تماس بگیرید.

کالیبراسیون انواع ظروف حجمی چگونه انجام می شود؟

مراحل کالیبراسیون انواع ظروف حجمی تک‌نشان و مدرج، از جمله بورت، پیپت، استوانه مدرج، پیکنومتر، بالن و ارلن، بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 8655 و OIML R 120 انجام می‌شود و هدف آن تعیین دقت حجم‌سنجی این ابزارها با استفاده از روش‌های مرجع است.

در این فرآیند ابتدا ظرف مورد نظر تمیز و خشک شده و شرایط محیطی مانند دمای اتاق، فشار و رطوبت نسبی ثبت می‌گردد. سپس با استفاده از آب مقطر استاندارد در دمای کنترل‌شده (معمولاً 20 درجه سانتی‌گراد)، ظرف پر یا تخلیه می‌شود و حجم آن از طریق وزن‌سنجی به‌دست می‌آید.

برای ظروف مدرج مانند استوانه مدرج یا بورت، مقادیر حجم در چندین نقطه قرائت شده و انحراف از مقادیر اسمی محاسبه می‌شود. در ظروف تک‌نشان مانند بالن یا پیکنومتر، تنها یک حجم مشخص بررسی شده و با مقدار مرجع مقایسه می‌گردد. در تمامی مراحل، اصلاحات مربوط به چگالی آب، انبساط حرارتی شیشه و هوای محیط نیز اعمال می‌شود تا نتایج نهایی به دقت بالایی برسند.

این روش‌ها به کمک ترازوی دقیق (با دقت حداقل 0.1 میلی‌گرم برای ابزارهای حساس) و وسایل جانبی مانند دماسنج و هیگرومتر انجام شده و نتایج به‌صورت گواهی کالیبراسیون مستند می‌شوند. این گواهی شامل خطای مشاهده‌شده، عدم قطعیت اندازه‌گیری و شرایط آزمون است که به کاربر امکان ارزیابی کیفیت و قابلیت ردیابی ابزار را می‌دهد.

اهمیت انجام کالیبراسیون انواع ظروف حجمی

کالیبراسیون انواع ظروف حجمی تک‌نشان و مدرج مانند بورت، پیپت، استوانه مدرج، پیکنومتر، بالن و ارلن از نظر علمی و عملی به دلایل متعددی ضروری است که مستقیماً بر کیفیت و قابلیت اطمینان نتایج آزمایشگاهی تأثیر می‌گذارد. مهم‌ترین دلیل، اطمینان از دقت و درستی حجم اندازه‌گیری‌شده است، چرا که حتی انحرافات جزئی در حجم می‌توانند باعث بروز خطای سیستماتیک در فرآیندهای تحلیلی یا تولیدی شوند.

با گذشت زمان و به‌واسطه عواملی نظیر فرسودگی، رسوب مواد، شست‌وشوی نامناسب یا تغییرات حرارتی، دقت ظروف حجمی کاهش می‌یابد و کالیبراسیون دوره‌ای به شناسایی و اصلاح این انحرافات کمک می‌کند.

مطابق با استانداردهایی مانند ISO 17025، ISO 8655 و دستورالعمل‌های USP، حجم اسمی درج‌شده روی ظروف تضمین‌کننده صحت اندازه‌گیری نیست مگر اینکه به‌صورت دوره‌ای و در شرایط کنترل‌شده کالیبره شود. به‌ویژه در کاربردهای حساس مانند تهیه محلول‌های استاندارد، رقیق‌سازی‌های دقیق، یا محاسبات استوکیومتری، دقت حجمی اهمیت حیاتی دارد.

علاوه بر این، کالیبراسیون بخشی کلیدی از تضمین کیفیت (Quality Assurance) در آزمایشگاه‌های داروسازی، صنایع غذایی، پتروشیمی و مراکز کنترل کیفیت است. در نهایت، وجود گواهی کالیبراسیون با قابلیت ردیابی به مراجع ملی یا بین‌المللی (مانند NIST) نه تنها الزامات ممیزی‌ها را برآورده می‌سازد، بلکه مسئولیت‌پذیری علمی و حرفه‌ای مجموعه را نیز تقویت می‌کند.

Reference:iso.org