آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی چیست؟
آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی بر اساس استانداردهای INSO 11070 و ISO 20743 برای سنجش میزان فعالیت ضدباکتریایی منسوجات انجام می شود. این آزمون بهمنظور تعیین توانایی پارچه یا الیاف در مهار رشد باکتریهای مضر مانند Staphylococcus aureus و Klebsiella pneumoniae انجام میشود.
مراحل آزمون شامل تلقيح باکتری روی نمونه، انکوباسیون در شرایط کنترلشده و اندازهگیری کاهش جمعیت باکتریایی نسبت به نمونه شاهد میباشد. کاهش تعداد باکتری بهصورت لگاریتمی گزارش شده و بهعنوان شاخص اثربخشی مواد آنتیباکتریال به کار میرود. این استانداردها در صنایع نساجی، بهویژه برای منسوجات پزشکی، بهداشتی و لباسهای محافظ، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
جهت دریافت خدمات و مشاوره رایگان با نیکوفامد تماس بگیرید.
روش انجام آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی
آمادهسازی نمونهها
نمونههای پارچهای (آزمون و کنترل) در ابعاد مشخص برش داده شده و شرایط پیشآزمون مانند دما و رطوبت روی آنها اعمال میشود.
تهیه سوسپانسیون باکتریایی
سویههای استاندارد مانند Staphylococcus aureus و Klebsiella pneumoniae طبق استاندارد انتخاب و در محیط مناسب کشت داده میشوند.
تلقیح باکتری روی نمونهها (براساس نوع روش)
روش جذب: سوسپانسیون باکتری مستقیماً روی پارچه ریخته میشود و در تماس مستقیم باقی میماند. سپس در زمان مشخص شمارش باکتری انجام میشود.
روش انتقال: پارچه تلقیحشده به نمونه دیگر منتقل شده و شمارش کاهش باکتری در انتقال بررسی میشود.
روش چاپ: باکتری به صورت چاپشده (Spot) روی نمونه اعمال میشود و سپس تحلیل میگردد که آیا خاصیت ضدباکتریایی محدود به ناحیه تماس است یا خیر.
انکوباسیون
نمونهها در دمای ۳۷ درجه سانتیگراد به مدت ۱۸ تا ۲۴ ساعت انکوبه میشوند.
استخراج باکتری و شمارش
باکتریها با تکنیکهای رقیقسازی و محیط کشت از سطح پارچه استخراج و شمارش میشوند.
محاسبه کاهش لگاریتمی
تفاوت CFU بین نمونه آزمون و کنترل محاسبه میشود. کاهش ≥۲ log (معادل ۹۹٪) نشاندهنده خاصیت مؤثر ضدباکتری است.
این سه روش بسته به نوع محصول، ساختار نساجی، و کاربرد نهایی انتخاب میشوند و در تمام موارد، استاندارد ISO 20743 و معادل آن INSO 11070 به عنوان مرجع معتبر برای صحت و تکرارپذیری آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی شناخته میشوند.
مقایسه روش های انجام آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی
ویژگی/روشها | روش جذب (Absorption) | روش انتقال (Transfer) | روش چاپ (Printing) |
---|---|---|---|
نوع تماس با باکتری | تماس مستقیم سوسپانسیون با سطح مرطوب پارچه | تماس غیرمستقیم؛ سوسپانسیون از سطح تلقیحشده به سطح دیگر منتقل میشود | تلقیح نقطهای باکتری روی ناحیه مشخصی از پارچه |
کاربرد اصلی | مناسب برای منسوجات با تماس مستقیم با پوست (مانند لباس بیمارستانی) | کاربرد در پارچههای چندلایه یا با تماس غیرمستقیم | ارزیابی عملکرد موضعی مواد ضدباکتریایی روی سطح خاص |
ویژگی مورد سنجش | توانایی پارچه در جذب و مهار رشد باکتری | انتقال و پایداری اثر ضدباکتری از طریق تماس سطحی | محدوده اثرگذاری مستقیم مواد آنتیباکتریال در نقطه تماس |
مزیت اصلی | شبیهسازی دقیق شرایط واقعی مصرف | سنجش میزان فعالیت در شرایط دینامیک تماس | تحلیل دقیق ناحیهای و کنترل شده بر اساس موقعیت تلقیح |
دقت در مرزبندی تماس | متوسط | نسبتاً پایین | بالا (متمرکز بر ناحیه مشخص) |
زمان و هزینه اجرا | متوسط | بیشتر (نیاز به کنترل دو سطح و دقت بالاتر) | کمتر (ناحیه تماس محدود و کنترلشده) |
این جدول برگرفته از مفاد استانداردهای ISO 20743 و INSO 11070 بوده و به محققان و صنایع نساجی کمک میکند تا روش متناسب با نوع محصول خود را جهت ارزیابی خاصیت ضدباکتریایی انتخاب کنند.
اهمیت انجام آزمون آنتیباکتریال کالاهای نساجی
انجام آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی اهمیت بسیار بالایی در حفظ سلامت مصرفکنندگان و تضمین ایمنی محصولات دارد. این آزمون با هدف بررسی توانایی منسوجات در مهار رشد باکتریها مانند Staphylococcus aureus و Klebsiella pneumoniae انجام میشود. پارچههایی که در تماس مستقیم با پوست یا محیطهای پرخطر (مانند بیمارستانها، کلینیکها، لباس کودکان و سالمندان) هستند، در صورت عدم برخورداری از خاصیت ضدباکتریایی، میتوانند به منبع رشد و انتقال عوامل بیماریزا تبدیل شوند.
خطرات انجام ندادن این آزمون شامل موارد زیر است:
- افزایش ریسک عفونتهای پوستی و بیمارستانی
- ایجاد بوی نامطبوع ناشی از تجزیه مواد آلی توسط باکتریها
- کاهش دوام و کیفیت منسوجات به دلیل تخریب توسط میکروارگانیسمها
- عدم پذیرش محصول در بازارهای رقابتی داخلی و بینالمللی به دلیل نبود گواهی ایمنی
- تهدید سلامت گروههای حساس مانند نوزادان، بیماران و سالمندان
بنابراین، اجرای آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی طبق استانداردهایی مانند ISO 20743 و INSO 11070 نه تنها بخشی از کنترل کیفیت محسوب میشود، بلکه یک الزام پیشگیرانه برای کاهش مخاطرات بهداشتی است.
آزمایشگاه همکار نیکوفارمد با بهرهگیری از تاییدیه سازمان ملی استاندارد، اداره کل تجهیزات پزشکی، سازمان غذا و دارو و دارا بودن گواهینامه ISO 17025، آزمون آنتی باکتریال کالاهای نساجی را مطابق با استانداردهای بینالمللی ISO 20743 و استاندارد ملی INSO 11070 انجام میدهد. دقت بالا، انطباق کامل با الزامات استاندارد و ارائه گزارشهای قابل استناد نیکوفارمد را به مرجع تخصصی معتبر تبدیل کرده است.