آزمون اندازه گیری عدد اسیدی چیست؟

آزمون اندازه‌گیری عدد اسیدی (Acid value) به روش تیتراسیون، یک روش آزمایشگاهی است که برای تعیین مقدار اسیدیته (حضور اسیدهای آزاد) در روغن‌ها، چربی‌ها و مواد مشابه استفاده می‌شود. در این روش، نمونه مورد نظر با محلول استاندارد قلیایی (معمولاً هیدروکسید پتاسیم یا سدیم) تیتراسیون می‌شود.

اسیدهای آزاد موجود در نمونه با قلیایی واکنش داده و نمک‌های مربوطه و آب تولید می‌کنند. حجم محلول قلیایی مصرف‌شده برای رسیدن به نقطه پایانی واکنش (که معمولاً با استفاده از شاخص‌های pH یا نشانگر رنگی تعیین می‌شود) اندازه‌گیری شده و عدد اسیدی به صورت میلی‌گرم هیدروکسید پتاسیم معادل در هر گرم نمونه محاسبه می‌گردد. این عدد نشان‌دهنده مقدار اسیدهای آزاد موجود در نمونه است و برای ارزیابی کیفیت مواد مختلف مانند روغن‌ها و چربی‌ها به کار می‌رود.

جهت دریافت خدمات و مشاوره رایگان با نیکوفامد تماس بگیرید.

روش اندازه گیری عدد اسیدی به روش تیتراسیون

آماده‌سازی نمونه

ابتدا نمونه مورد نظر (مانند روغن یا چربی) باید به دقت وزن شود. معمولاً حدود 5-10 گرم از نمونه برای تیتراسیون استفاده می‌شود.

اگر نمونه حالت جامد دارد، باید ذوب شود تا در محلول حل شود.

انتخاب حلال

برای حل کردن نمونه و تسهیل واکنش اسید با محلول قلیایی، معمولاً از حلالی مانند اتانول (الکل) یا اتر استفاده می‌شود. حلال باید قادر به حل کردن نمونه باشد و باید هیچ اثر شیمیایی روی واکنش نداشته باشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با آزمون های فیزیک و شیمیایی کلیک کنید.

آماده‌سازی محلول استاندارد قلیایی

محلول قلیایی استاندارد (معمولاً هیدروکسید پتاسیم KOH یا هیدروکسید سدیم NaOH) با دقت باید تهیه شود. این محلول باید دارای غلظت شناخته‌شده و دقیق باشد.

اگر لازم باشد، محلول قلیایی استاندارد باید به کمک نشانگر pH یا نمک اسیدی دیگری مانند فنول فتالئین تنظیم شود.

تیتراسیون نمونه

مقدار معینی از نمونه حل شده به یک بورت اضافه می‌شود.

سپس محلول قلیایی استاندارد به تدریج و با دقت به نمونه اضافه می‌شود تا واکنش کامل گردد. نقطه پایانی واکنش زمانی است که اسیدهای آزاد موجود در نمونه کاملاً خنثی شوند.

برای تعیین نقطه پایانی از نشانگر pH یا تغییر رنگ استفاده می‌شود. معمولاً برای این آزمون از نشانگر فنول فتالئین استفاده می‌شود که در pH حدود 8.3 تغییر رنگ می‌دهد (از بی‌رنگ به صورتی).

محاسبه عدد اسیدی (Acid Value)

پس از پایان تیتراسیون، مقدار محلول قلیایی مصرفی ثبت می‌شود.

عدد اسیدی به صورت میلی‌گرم هیدروکسید پتاسیم معادل در هر گرم نمونه محاسبه می‌شود. فرمول محاسبه به شرح زیر است:

Acid Value (mg KOH/g)=V×C×56.1/​W

که در آن:

VV: حجم محلول قلیایی مصرف‌شده (بر حسب میلی‌لیتر)

CC: غلظت محلول قلیایی (بر حسب مولار)

WW: وزن نمونه (بر حسب گرم)

56.1: وزن مولکولی هیدروکسید پتاسیم

جهت آشنایی با آزمون اندازه گیری ویتامین ها کلیک کنید.

تفسیر نتایج

عدد اسیدی (Acid Value) به عنوان یک شاخص کیفیت برای ارزیابی میزان اسیدهای آزاد در نمونه استفاده می‌شود. هر چه عدد اسیدی بالاتر باشد، نشان‌دهنده حضور بیشتر اسیدهای آزاد و احتمالاً کیفیت پایین‌تر محصول است.

آزمون اندازه گیری عدد اسیدی برای بررسی کیفیت مواد چربی و روغنی مانند روغن‌های گیاهی و حیوانی، کره، و مواد مشابه انجام می‌شود.

آزمایشگاه همکار نیکوفارمد با استفاده از روش تیتراسیون، آزمون اندازه‌گیری عدد اسیدی (Acid Value) را برای مواد مختلف از جمله روغن‌ها، چربی‌ها و سایر محصولات مشابه انجام می‌دهد.

آزمایشگاه نیکوفارمد با استفاده از تجهیزات پیشرفته و کادر فنی مجرب، نتایج دقیق و قابل اعتمادی را برای مشتریان خود فراهم می‌آورد.آزمون اندازه گیری عدد اسیدی در ارزیابی کیفیت مواد مختلف به‌ویژه در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی کاربرد فراوانی دارد و به عنوان یک ابزار کلیدی برای کنترل کیفیت محصولات محسوب می‌شود.